Rzeźby plenerowe Balbiny Świtycz-Widackiej pod ochroną konserwatorską

Warmińsko-Mazurski Wojewódzki Konserwator Zabytków wszczął postępowanie administracyjne w sprawie wpisania do rejestru zabytków ruchomych zespołu rzeźb plenerowych autorstwa Balbiny Świtycz – Widackiej. Zespół ten tworzą pomnik z popiersiem Adama Mickiewicza oraz rzeźby z Parku Podzamcze – Ryba z dzieckiem, Wiosna i Amor na czatach.

Balbina Świtycz-Widacka (1901-1972) - w 1929 r. ukończyła studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, była uczennicą wybitnego rzeźbiarza, prof. Konstantego Laszczki (kierownika katedry rzeźby, rektora ASP) i przez dwa lata jego asystentką. Od 1954 r. do śmierci mieszkała w Olsztynie, w miasteczku akademickim Kortowo, gdzie miała pracownię artystyczną. Rzeźbiarka aktywnie uczestniczyła w życiu artystycznym Olsztyna, angażując się w działalność miejscowego oddziału Polskiego Związku Artystów Plastyków i Towarzystwa Miłośników Olsztyna. Świtycz-Widacka posiada bogaty dorobek artystyczny, niezachowany jednak w całości. Artystka stworzyła liczne rzeźby pomnikowe dla przestrzeni publicznych miast Warmii i Mazur, w tym dla Olsztyna. Zasłynęła jednak głównie dzięki cyklom realistycznych portretów rzeźbiarskich znanych Polaków, Warmiaków i Mazurów (popiersia i głowy), pozostawiła po sobie również kompozycje miniaturowe i portrety miniaturowe (z gliny i gipsu). Obecnie ponad 40 popiersi znajduje się w Galerii Rzeźb Balbiny Świtycz-Widackiej, utworzonej na terenie Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Kortowie.

Prace Świtycz-Widackiej cechuje bardzo dobra, klasyczna kompozycja, poprawne proporcje, dobry warsztat rzeźbiarski, żywa faktura, a w przypadku rzeźby portretowej -  wyrazistość rysów twarzy, umiejętność realistycznego oddania podobieństwa, uchwycenia cech charakterystycznych, wyrazu i psychiki ludzkiej. W zakresie sposobu opracowania rzeźb, warsztatu artystycznego i psychologicznego podejścia do portretowanej osoby widoczny jest wpływ mistrza krakowskiego i nauczyciela Świtycz-Widackiej, prof. Konstantego Laszczki.

Doskonałym przykładem powojennej sztuki portretowej i umiejętności rzeźbiarskich artystki jest właśnie pomnik z popiersiem Adama Mickiewicza z 1965 roku. Jest to jedyne popiersie z pięciu rzeźb innych patronów szkół olsztyńskich artystki, które zachowało się i znajduje w pierwotnym miejscu.

Pozostałe trzy rzeźby parkowe artystka wykonała na zlecenie władz miasta, w ramach powojennego urządzania parku miejskiego. Najstarsza z nich - Ryba z dzieckiem, jako kompozycja rzeźbiarska, stanowi integralny element miejskiej fontanny, którą również zaprojektowała sama Balbina Świtycz-Widacka.

Wiosna w postaci aktu kobiecego oraz figura Amora czyhającego ze strzałami w ukryciu na wyspie młyńskiej to z kolei przykłady wolnostojących rzeźb plenerowych, tematycznie odpowiadających miejscu ich przeznaczenia, tj. zielonym terenom rekreacyjnym, wypoczynkowym. Rzeźby te wzbogacają i uatrakcyjniają pod względem artystycznych przestrzeń olsztyńskiego parku oraz stanowią przykłady indywidualnych koncepcji plastycznych artystki.