Renowacja na cmentarzu parafialnym św. Jakuba

Wyposażenia zabytkowych cmentarzy są szczególnie podatne na działanie czynników atmosferycznych i roślin. Często padają także ofiarą dewastacji. Olsztyńskie cmentarze noszą ślady różnego rodzaju zniszczeń. Dlatego co roku Gmina Olsztyn wspiera finansowo renowację wybranych elementów z zabytkowych cmentarzy parafialnych św. Jakuba i św. Józefa.

Aktualnie zakończyły się prace konserwatorskie na cmentarzu św. Jakuba przy Alei Wojska Polskiego. Ich celem było zahamowanie procesów destrukcyjnych, naprawa elementów konstrukcyjnych w niezbędnym zakresie, zabezpieczenie oraz przywrócenie walorów estetycznych zabytkowym elementom sztuki sepulkralnej. Uporządkowana została m.in. kwatera nagrobna pochodząca z początku XX wieku. Wydziela ją kute ogrodzenie z zachowanymi ośmioma przęsłami metalowymi, złożonymi ze słupków zakończonych szyszkami oraz skręconych prętów, zwieńczonych charakterystycznymi spiralami, osadzonymi w kielichach kwiatowych. Skorodowane ogrodzenie zostało oczyszczone, powyginane elementy z przęseł wyprostowane, a brakujące słupki zrekonstruowane. Ogrodzeniu przywrócono kolorystykę ustaloną w badaniach konserwatorskich oraz zabezpieczono antykorozyjnie. Wewnątrz kwatery zachowały się dwa obramienia grobowe, odlane z ciemnego lastrika, a także podstawa z dolnym fragmentem marmurowego krzyża, które dotąd były zagłębione w ziemi i zarośnięte. Ich wydobycie i naprawienie ponownie pozwoliło na właściwą ekspozycję w kwaterze.

Podobnym pracom naprawczym i renowacji poddano drugą kwaterę nagrobną wraz z metalowym ogrodzeniem. Wewnątrz niej, oprócz dwóch obramień grobów, zachował się także marmurowy pomnik nagrobny z niewidocznymi wcześniej rytymi inskrypcjami, który przewrócony leżał w ziemi. Uczytelnione przez podmalowanie inskrypcje wskazują na grób rodziny Fischer, z pochówkami dokonanymi w latach 1901, 1909 i 1939.

Na cmentarzu konserwacji poddane zostały także trzy metalowe krzyże o ażurowych formach. Jeden z nich, o szczególnie rozbudowanej dekoracji, utworzonej przez ceowniki, koła i stylizowane lilie, był wyrwany z lastrykowej podstawy. Krzyż ten został ponownie zamontowany na odkopanym i ustawionym cokole. Kolejny był w gorszym stanie zachowania, z wyraźnymi śladami korozji perforacyjnej w obrębie owalnej tabliczki oraz z wygiętym i przekrzywionym ramieniem. W ramach prac naprawczych przywrócono krzyżowi właściwy kształt. Poprzedzające renowację badania konserwatorskie wykazały, że oba krzyże pierwotnie były pomalowane w kolorze jasnoszarym, który został przywrócony. Trzeci krzyż, o półkoliście zakończonych ramionach, oryginalnie wykończony był czarną warstwą malarską i taki też wygląd krzyżowi nadano.