Olsztyński Rocznik Konserwatorski – promocyjne spotkanie

W ostatnim czasie wzrosło zainteresowanie modernistyczną architekturą i urbanistyką okresu międzywojennego. I to one są coraz częściej przedmiotem badań naukowych, ukierunkowanych na rozpoznanie wartości zabytkowych, architektonicznych i estetycznych.

W Olsztynie zachowało się wiele ciekawych zabytków z lat 20. i 30. XX wieku, reprezentujących ten nowoczesny prąd. Zabytkom tym w całości został poświęcony drugi tom "Olsztyńskiego Rocznika Konserwatorskiego. Architektura i sztuka 1918-1945". W zakresie tematycznym publikacji znalazły się nie tylko architektura i urbanistyka, ale też urządzona zieleń miejska, jako istotny komponent nowoczesnych osiedli mieszkaniowych, willowych ulic, terenów przy obiektach użyteczności publicznej, a także zabytki techniki, świadczące o intensywnym w tym okresie rozwoju infrastrukturalnym i przemysłowym miasta, które korzystało z nowoczesnych technologii, urządzeń i materiałów. Rozbudowano i zmodernizowano wówczas m.in. miejskie wodociągi, sieć energetyczną i kanalizacyjną, czy też komunikację miejską, wprowadzając - obok istniejących od 1907 roku tramwajów - także autobusy i trolejbusy. Do dziś zachował się budynek zajezdni trolejbusowej przy ul. Knosały, który jeszcze po wojnie był wykorzystywany zgodnie ze swoim pierwotnym przeznaczeniem. W czasie coraz lepszej koniunktury budowlanej powstała jedna z bardziej charakterystycznych dzielnic miasta z zabudową mieszkalną – Zatorze, a w jej obrębie Osiedle Kompozytorów z siatką ulic noszących pierwotnie nazwiska niemieckich muzyków. Czołowym, olsztyńskim architektem lat 20. i 30. XX w. był August Feddersen, twórca kościoła franciszkanów i teatru miejskiego, a przede wszystkim budownictwa mieszkaniowego. Zespoły domów wielorodzinnych jego autorstwa zachowały się m.in. przy ulicach Klasztornej 1, 1a, 2 i 3; Sienkiewicza 2, 2a, 4, 4a i 6; Kolejowej 6, 7, 8 i 9; 1 Maja 7, 8, 9 czy Moniuszki 6/8/8a.

Badaniom historycznym towarzyszyły równolegle badania konserwatorskie, finansowane z budżetu Gminy Olsztyn, które pozwoliły na rozpoznanie pierwotnego wyglądu wielu obiektów międzywojennego Olsztyna. I dziś już wiemy, że funkcjonalne, proste w formie i oszczędne w wystroju budynki wyróżniały się odmienną od tradycyjnej indywidualną estetyką. Ich istota i wartość tkwiła m.in. w przemyślanej, zrytmizowanej kompozycji, w zróżnicowanej fakturze i kolorystyce tynków i ich kontrastowym zestawieniu na elewacjach, w końcu w zastosowaniu urozmaiconych, najczęściej zgeometryzowanych w formie detali dekoracyjnych, portali drzwiowych, przejść bramnych, obramień okiennych, wykonanych z różnych materiałów (wypraw tynkowych, cegły, sztucznego kamienia). Warto zatem zapoznać się z tym interesującym dziedzictwem, by dostrzec urok minimalizmu architektury modernistycznej i nowoczesność jej rozwiązań formalnych, konstrukcyjnych i estetycznych.

Prezydent Olsztyna oraz Fundacja Borussia zapraszają wszystkich zainteresowanych na promocję drugiego tomu „Olsztyńskiego Rocznika Konserwatorskiego”, która odbędzie się 11 marca 2016 r. (w piątek) o godzinie 17. 00 w siedzibie Fundacji Borrusia przy ul. Zyndrama z Maszkowic 2 w Olsztynie.

W trakcie spotkania wystąpią specjalni goście:

Tomasz Błyskosz, kierownik Terenowego Oddziału Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Gdańsku z referatem Różne oblicza architektury modernistycznej i potrzeba ochrony.

Robert Hirsch, Miejski Konserwator Zabytków w Gdyni z referatem Ochrona i konserwacja zabytków architektury na przykładzie Gdyni.

Publikacja do pobrania