Przebieg dotacji na zabytki

Rozpoczynają się prace konserwatorsko-restauratorskie elewacji oraz remontowe balkonów dawnej kamienicy czynszowej przy ul. Mazurskiej 2, na które została przyznana dotacja miejska w wysokości 175.000 zł.

Kamienica została wybudowana ok. 1900-1902 i należała do Wilhelma Haupta – majstra budowlanego z Olsztyna, którego inicjały WH zachowały się w jednym z dekoracyjnych szczytów. Duża, narożna kamienica o dwóch eksponowanych elewacjach od strony ulic Warmińskiej i Mazurskiej posiada charakterystycznie ścięty narożnik. Rozczłonkowane przez pseudoryzality ściany wieńczą facjaty z ozdobnymi szczytami. Elewacje licowane są cegłą i posiadają bogaty, eklektyczny wystrój architektoniczny, wykonany głównie w tynku. Jedynie gzyms wieńczący oraz dekoracyjne oprawy niewielkich facjatek dachowych wykonane zostały z innego materiału (drewna).

W przypadku tego budynku największe zniszczenia dotknęły fragmentów tynkowanych, zwłaszcza w obrębie gzymsów, szczytów oraz płyt balkonowych. Wstępnie przeprowadzone prace przygotowawcze w obrębie przyziemia, polegające na usunięciu wtórnego lastryka oraz cementowego tynku, odsłoniły ślady oryginalnego opracowania cokołu. Nieznacznie wystający przed lico cokół kamienicy nie miał pierwotnie gładkiej powierzchni - jak dotąd było to widoczne - lecz opracowany był analogicznie jak parter kamienicy. Odkrycie to stanowi podstawę do zmiany zakresu prac restauratorskich. By w pełni móc wyeksponować wartości artystyczne i estetyczne elewacji na cokole zostanie odtworzone boniowanie wraz z odcinającym je od wyższych kondygnacji gzymsem cokołowym. Zrekonstruowane zostaną także inne brakujące detale z wystroju architektonicznego, jak chociażby odcinki gzymsu czy bonia wokół narożnika z wejściem. Tynkowany wystrój kamienicy zachował się w dużym stopniu, więc prace będą ograniczały się głównie do oczyszczenia detali, usunięcia z nich wtórnych, cementowych uzupełnień, a także fragmentów silnie zdegradowanych. Detal zostanie wzmocniony strukturalnie, miejscowo uzupełniony i pomalowany. Z kolei wątek ceglany fasady zostanie oczyszczony z patyny, w miejscach ubytków uzupełniony i zahydrofobizowany powierzchniowo.

Dobiegają końca prace konserwatorsko-restauratorskie elewacji frontowej kamienicy przy ul. Mrongowiusza 10AB.

Zabudowa po południowej stronie tej ulicy powstała ok. 1890 roku. Z tego też czasu pochodzi remontowana kamienica. Jej wieloosiowa i z licznymi balkonami fasada wyróżnia się nagromadzeniem klasycyzującego detalu architektonicznego. Oprócz fasady elementami poddawanymi konserwacji i restauracji były także kute balustrady balkonów. Elewacja przed pracami nosiła ślady naturalnych, wynikających z upływu lat, zniszczeń, a także ślady powojennych remontów i napraw, chociażby w obrębie detali. Naprawy polegały jednak często na nieudolnym zrekonstruowaniu obramień okiennych lub nieestetycznym nałożeniu zapraw w sposób powodujący zatarcie kształtu profili detali. Elewacja nosiła także ślady wielu wtórnych nawarstwień malarskich. W trakcie prac ujawniony został także pierwotny sposób zabezpieczenia powierzchni detali wykonanych z zaprawy gipsowo-wapiennej w technice odlewu - warstwą szelaku (np. wolutowe konsolki wspierające gzymsy nadokienne). W następstwie prac kamienica otrzyma wygląd jak najbardziej zbliżony do pierwotnego, m.in. dzięki - ustalonemu w badaniach konserwatorskich – wykończeniu barwnemu elewacji. Fasada została już w dużej części pomalowana, otrzymując kolorystykę ugrową, zbliżoną do naturalnego tynku, z nieznacznie rozjaśnionym detalem architektonicznym. Na jej tle wyróżniają się metalowe balustrady balkonowe, pomalowane w kolorze graffitowym.

Wysokość przyznanej dotacji - 115.000 zł.

Dzięki tegorocznej dotacji miejskiej (20.000 zł) dofinansowane zostaną także prace konserwatorsko-restauratorskie w klatce schodowej nr 4A kamienicy przy Placu Bema 4/4A.

Okazałą kamienicę przy dawnym placu Kopernika wybudował w latach 1902-1903 przedsiębiorca budowlany Robert Mrzyk, właściciel jednego z największych zakładów murarsko-brukarskich na początku XX wieku w Olsztynie. W kamienicy znajdowały się początkowo biura Królewskiej Rejencji, później mieściła się siedziba dowództwa XX Korpusu, sądy wojskowe, a także mieszkania czynszowe. Bogato zdobionej fasadzie odpowiada architektoniczne ukształtowanie ścian sieni wejściowych oraz wystrój wnętrz klatek schodowych. Ściany remontowanej klatki schodowej pierwotnie otrzymały dwustrefową kompozycję - z olejną lamperią w dolnej części, wydzieloną za pomocą poziomej linii w kolorze złotym oraz malarską dekoracją ornamentalną powyżej lamperii. Bezpośrednio nad nią dekorację tworzyły secesyjne motywy stylizowanej ważki, namalowane złotą farbą na bladozielonym tle. Linearne dekoracje były jednak zróżnicowane na półpiętrach i wzdłuż biegu schodów.

W ramach tegorocznych prac remontem objęte zostało wnętrze klatki schodowej nr 4A (z wyłączeniem sieni wejściowej). Zakres remontu obejmuje ściany, sufity, podniebienia i policzki schodów, balustradę tralkową, schody, posadzki ceramiczne i betonowe, drewniane podłogi oraz drzwi wahadłowe w przejściu pomiędzy sienią a klatką schodową. Usunięcie ze ścian wszystkich wtórnych materiałów pozwoli na precyzyjne rozpoznanie zakresu występowania oryginalnych tynków wapienno-piaskowych, określenie stanu ich zachowania, a także stanu warstwy pierwotnego opracowania malarskiego. Kruche i osypujące się tynki (o bardzo złych parametrach mechanicznych) zostaną zastąpione nowymi. Pozostałe partie oryginalnych tynków wraz z dekoracją malarską będą wzmacniane odpowiednim preparatem do strukturalnego wzmacniania tynków. Założeniem prac w klatce jest także rekonstrukcja wystroju zarówno w formie jak i kolorystyce. Zinwentaryzowane po odsłonięciu motywy ornamentalne posłużą do wykonania szablonów, wykorzystanych następnie do wiernego odtworzenia dekoracji w miejscach, gdzie jest ona w znacznym stopniu zniszczona lub nie zachowała się.

Zakończyły się prace konserwatorsko-restauratorskie elewacji bocznej kamienicy przy ul. Kopernika 36, a także prace dekarskie na dachach kamienic przy ul. Wyzwolenia 24 oraz ul. Jagiellońskiej 11. W przypadku budynku przy ul. Kopernika 36 tegoroczne pracy były kontynuacją zeszłorocznego remontu fasady. W dwóch pozostałych obiektach zostały wymienione zdegradowane elementy konstrukcyjne więźb dachowych oraz deskowania. Kamienice otrzymały także nowe, ceramiczne pokrycia dachowe.