O powojennej metaloplastyce Warszawy i Olsztyna

Prezydent Olsztyna zaprasza na spotkanie poświęcone powojennej metaloplastyce odbudowanych ośrodków staromiejskich w Warszawie i Olsztynie. Spotkanie odbędzie się 27 listopada o godz. 17.00 w sali 219 olsztyńskiego ratusza.

Na historyczny krajobraz kulturowy miasta składa się szereg elementów, wśród których znaleźć się mogą również niewielkie, z pozoru mało widoczne, elementy metalowe, takie jak szyldy reklamowe (wywieszki), wykonane w tradycyjnych technikach kowalskich. Choć ich rodowód sięga odległych czasów średniowiecza, to w przestrzeniach miejskich pojawiały się i w kolejnych okresach. Do tej tradycji odwołano się również po drugiej wojnie światowej, kiedy to w ważnych ośrodkach miejskich przystąpiono do odbudowy ze zniszczeń historycznych starówek. Ich przestrzeń na nowo wypełniły stylowe w charakterze detale metaloplastyczne (szyldy, kraty, bramy, latarnie, wysięgniki flagowe, numery policyjne, balustrady, a nawet rzygacze). Za ich nierzadko indywidualną formą stali często znani architekci, artyści plastycy czy metaloplastycy, a za kunszt wykonania odpowiadały zespoły metaloplastyczne czy warsztaty kowalskie. Z dzisiejszej perspektywy docenia się unikalny charakter powojennej metaloplastyki, często nierozerwalnie związanej z historią miejsc, lokali usługowych, sklepów czy zakładów rzemieślniczych. Istotną więc wydaje się problematyka jej zachowania i ochrony w przestrzeni staromiejskiej w sytuacji choćby zmian funkcji budynku, a także wobec dominacji współczesnej reklamy.

Warszawska Starówka może poszczycić się jedną z największych w Polsce kolekcji metaloplastycznych szyldów semaforowych. Najstarsze z nich zostały zamontowane już w lipcu 1953 roku z okazji zakończenia odbudowy i oddania do użytku Rynku Starego Miasta. Kolejne pojawiały się w miarę sukcesywnej odbudowy ulic. O wyjątkowości tego zbioru, bogatego w różnorodne formy i rozwiązania plastyczne (od tradycyjnych, płaskich wywieszek po nowoczesne, pełnoplastyczne rzeźby), opowiedzą pracownicy Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy. Kolekcję warszawskich szyldów będzie można dodatkowo oglądać na specjalnej wystawie, która dostępna będzie w ratuszu do połowy grudnia.

Czy w Olsztynie w okresie powojennym sięgnięto również po wzory tradycyjnych szyldów 'cechowych" i czy metaloplastyka była dominującą formą reklamy handlowej w mieście? Te zagadnienia przybliżą z kolei pracownicy Wydziału Kultury i Ochrony Zabytków Urzędu Miasta Olsztyna. Gościem specjalnym spotkania będzie syn olsztyńskiego artysty Bolesława Wolskiego - Jarosław Wolski, współtwórca metaloplastycznych elementów wystroju Domu Rzemiosła i olsztyńskiego ratusza.

W czasie spotkania będzie miała miejsce promocja wydawnictw Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy oraz Urzędu Miasta Olsztyna. Wśród nich dostępna będzie publikacja "Powojenna metaloplastyka. Element genius loci ośrodków staromiejskich", która powstała po ubiegłorocznej konferencji naukowej w Warszawie, poświęconej zabytkowej metaloplastyce z wybranych ośrodków miejskich.